ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Μουσικές Εκδόσεις
Τίτλος: Ρωμανιώτικοι & Σεφαραδίτικοι λειτουργικοί ύμνοι / Μωσέ Χαλέγουα – Σαμουήλ Κοέν
Ηχογράφηση & Μουσική Επιμέλεια: Σάκης Νεγρίν
Παραγωγή: Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδας, με την ευγενική χορηγία του κ. Σαμουήλ Μάτσα, Προέδρου Δ.Σ. του ΕΜΕ
Ήταν, νομίζω, φθινόπωρο του ’97, όταν αποφάσισα επιτέλους να κάνω αυτό το ταξίδι. Το είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να συναντήσω τον Μωσέ Χαλέγουα, απόμαχο πια ραββίνο της Θεσσαλονίκης, και να τον απαθανατίσω σε διάφορους ψαλμούς, αντιπροσωπευτικούς από διάφορες εβραϊκές γιορτές. Η ηχογράφηση έγινε σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου “City” και χωρίς καμία μα καμία εξαίρεση ήταν μια απόλαυση. Αφού έστησα το οκτακάναλο, τον γερανό και το μικρόφωνο, και αφού βοήθησα τον ραββίνο να πάρει σωστή θέση, του ζήτησα να ξεκινήσει με ότι εκείνος νόμιζε. Εκείνος με αργές αλλά σταθερές κινήσεις έβγαλε ένα άσπρο καπελάκι και το φόρεσε προσεκτικά. Μετά έβγαλε δυο-τρία βιβλία από την πλαστική σακούλα που κουβαλούσε και άρχισε να τα φυλλογυρνάει. Έκλεισε τέλος τα βιβλία, τα ακούμπησε στο μπράτσο της πολυθρόνας, έγειρε πίσω αργά, έκλεισε τα μάτια και άρχισε να ψέλνει. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που κατάφερα, έστω και την τελευταία στιγμή να συναντήσω τον Μωσέ Χαλέγουα, να κερδίσω την εμπιστοσύνη του, και να απαθανατίσω την φωνή του, πολύ χαρακτηριστική, πλούσια, με εμφανή την ανατολίτικη χροιά, με άψογα περάσματα ανάμεσα στις νότες των ανατολικών μουσικών δρόμων, που κατείχε και θεωρητικά σε βάθος. Η πανελλήνια εβραϊκή κοινότητα, και ειδικά η πλούσια σεφαραδίτικη παράδοση, θα είναι φτωχότερη χωρίς αυτόν.
Ο Σαμουήλ Κοέν ήταν ένας άνθρωπος ευσεβής και ευγενικός, ευαίσθητος, μα και πολύτιμος για την εβραϊκή κοινότητα, με μια χρυσή φωνή, τον οποίο ήμουν αρκετά τυχερός να συναντήσω και να τον ηχογραφήσω να τραγουδάει μερικούς από τους ωραιότερους ύμνους όπως θα τους τραγουδούσαν οι γονείς μας στην συναγωγή των Ιωαννίνων. Είμασταν και οι δυο ανυπόμονοι για την ηχογράφηση αυτή και έτσι την άνοιξη του 1998, πήρα το καλό μου ηχοληπτικό μηχάνημα στα Γιάννενα και την πραγματοποιήσαμε. Την πρώτη μέρα γράψαμε την Αγκαδά και τη δεύτερη μέρα τους ψαλμούς από τις μεγάλες εβραϊκές γιορτές, που περιλαμβάνονται σ’ αυτή τη συλλογή. Οι ψαλμοί της ρωμανιώτικης λειτουργίας αποδόθηκαν απ’ αυτόν με τον πιο μελωδικό και συγχρόνως αυθεντικό τρόπο. Η ηχογράφηση αυτή χαρακτηρίζεται από εκφραστικότητα και ευλάβεια, όσον αφορά στην ερμηνεία των ψαλμών, όπως επίσης και από σαφήνεια και αυθεντικότητα όσον αφορά στην απόδοση του ιδιαίτερου ρωμανιώτικου ιδιώματος και ύφους. Εγώ νιώθω τυχερός που αξιώθηκα να συμβάλω στην αθανασία της φωνής και του πλούτου των μελωδιών που ερμήνευσε. – Σάκης Νεγρίν.
Τίτλος: Η Γιαννιώτικη Αγκαδά με τον Σαμουήλ Κοέν
Μουσική Επιμέλεια & Επεξεργασία: Σάκης Νεγρίν
Παραγωγή: ΜΙΝΟΣ-ΕΜΙ, Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδας, Αθήνα, 2005
Η γλώσσα της Αγκαδά ήταν και είναι παντού και πάντοτε η Εβραϊκή, έστω κι αν η προφορά κατά τόπους διαφέρει, εξ αιτίας των διαφόρων τοπικών γλωσσικών ιδιωμάτων. Κάποιες φορές όμως (σπανιότερα), παρατηρείται το φαινόμενο κατά το οποίο η Αγκαδά, αλλά και λειτουργικά αποσπάσματα της Συναγωγής, λέγεται και στη γλώσσα του τόπου προέλευσης ή διαμονής. Οι μελωδίες της Γιαννιώτικης Αγκαδά έχουν άμεση συγγένεια με το Βυζαντινό Μέλος. Εύκολα διακρίνονται οι Βυζαντινοί τρόποι (κλίμακες), η ρυθμολογία, η επίμονη και μονότονη μερικές φορές επανάληψη του μοτίβου καθώς και η έλλειψη πολυφωνίας, ως χαρακτηριστικά των μελωδιών αυτών. Ο πολύτιμος «παρνάς» και ιερουργός της Ιεράς Συναγωγής Ιωαννίνων, με την κρυστάλλινη και συγκινητική φωνή του, αφήνει ένα μικρό, ανεξίτηλο δείγμα της ρωμανιώτικης ψαλμωδίας και της χαρίζει αιωνιότητα και άφθαρτη μελωδικότητα. Άνθρωπος ευσεβής, ευγενικός και ευαίσθητος, έχει προσφέρει για πολλά χρόνια και με διάφορες ιδιότητες, τις ανιδιοτελείς υπηρεσίες του στην αγαπημένη του κοινότητα. Παράλληλα με την «Αγκαδά», ο Σαμουήλ Κοέν απέδωσε και αποσπάσματα από τις λειτουργίες των μεγάλων Εβραϊκών εορτών, που χαρακτηρίζονται από σπάνια μελωδική ομορφιά και ανεκτίμητη λαογραφική και μουσικολογική αξία.
Τίτλος: Σεφαραδίτικα Τραγούδια της «Μικρής Χορωδίας»
Μουσική Επιμέλεια & Επεξεργασία: Σάκης Νεγρίν
Παραγωγή: ΜΙΝΟΣ-ΕΜΙ, Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδας, Αθήνα, 1999
Η “Μικρή Χορωδία” σχηματίσθηκε από μια παρέα φίλων αρχικά, που είχαν διατελέσει στο παρελθόν βασικά στελέχη της “Μικτής Χορωδίας και Ορχήστρας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.” Το ρεπερτόριό της περιελάμβανε ελληνικά έντεχνα και παραδοσιακά τραγούδια, ξένα, Jazz και κλασσικά, όλα επεξεργασμένα για τετράφωνη μικτή χορωδία. Έκανε αρκετές εμφανίσεις σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, μα και πολλές ηχογραφήσεις του ρεπερτορίου της σε στούντιο. Η “Μικρή Χορωδία” ερμήνευσε τα σεφαραδίτικα τραγούδια σε αρκετές εμφανίσεις της με την ευκαιρία των εκδηλώσεων SEFARAD, το 1992, με την 500η επέτειο από τον διωγμό των Εβραίων της Ισπανίας.
