logo

«Μάρτυρες και Μαρτυρίες: το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας ΕΜΕ»

Το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας (ΑΠΙ) του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος είχε μια μικρή και απλή αρχή. Ο αρχικός πυρήνας των πρώτων δώδεκα συνεντεύξεων συγκροτήθηκε το 2001-2002 με αφορμή την περιοδική έκθεση του Μουσείου «Κρυμμένα Παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής». Με την οργάνωση και τεκμηρίωση τους, το Εβραϊκό Μουσείο έθεσε τα θεμέλια του ΑΠΙ, το οποίο περιέχει σήμερα πλέον των 145 συνεντεύξεων, κεντρικό θέμα των οποίων είναι οι καταθέσεις ζωής Εβραίων από όλες τις κοινότητες της Ελλάδας. Το 30% περίπου των συνεντεύξεων αφορούν άτομα από την προπολεμική Θεσσαλονίκη, ενώ υπάρχουν, επίσης, μαρτυρίες από τα Ιωάννινα, την Αθήνα, τα Τρίκαλα, τον Βόλο, τη Λάρισα, τη Χαλκίδα και τη Ζάκυνθο. Γύρω από τον κεντρικό θεματικό άξονα, διενεργήθηκαν και συνεντεύξεις με Χριστιανούς φίλους και γείτονες των Εβραίων συμπολιτών τους, με άλλους μη Εβραίους που συνέβαλαν στη σωτηρία των διωκόμενων, αλλά και με εκείνους που υπήρξαν μάρτυρες των ίδιων των διωγμών.

Καθώς το πέρασμα του χρόνου αφαιρεί σταδιακά την παρουσία των επιβιωσάντων από κοντά μας, η αποτύπωση της ζωντανής εικόνας τους αποκτά κομβικό ρόλο στην προσπάθεια του Μουσείου να μεταδώσει την ιστορική αφήγηση από τον άνθρωπο του τότε, στον άνθρωπο του σήμερα. Οι διαφορετικές συνεντεύξεις αναδεικνύουν όχι μόνο πολλές και διαφορετικές πτυχές του βιώματος του διωγμού, αλλά επιτρέπουν και την πλαισίωση αυτών των εμπειριών από σύγχρονες μαρτυρίες ανθρώπων του περιβάλλοντος χώρου.Οι μαρτυρίες αυτές είναι ανεκτίμητα κειμήλια της ανθρωπότητας, πολύτιμη παρακαταθήκη μνήμης για τις επόμενες γενιές.