Ιστορία

Σε αυτήν την πρώτη συλλογή προστέθηκε και ένα εκτεταμμένο σύνολο από θρησκευτικά σκεύη, έγγραφα και προσωπικά αντικείμενα που είχαν κατασχεθεί από τους Εβραίους της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής. Μεταξύ των ετών 1977-1982 άρχισε μια εμπεριστατωμένη και προσεκτική συγκέντρωση υλικού από όλες τις εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδας, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του Νίκου Σταυρουλάκη, διευθυντή του Μουσείου μέχρι και το 1993. Χάρη στο ενδιαφέρον αρκετών ιδιωτών, η εθνολογική και θρησκευτική συλλογή του Μουσείου εμπλουτίστηκε σημαντικά με σπάνια λειτουργικά υφάσματα, βιβλία, τελετουργικά και οικιακά σκεύη. Το 1981 ιδρύθηκε το σωματείο των «Αμερικανών Φίλων του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδος» και λίγο αργότερα, ιδρύθηκε, από μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών και Θεσσαλονίκης, «Ο Σύλλογος Φίλων του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδος», που από τα πρώτα χρόνια στηρίζει το Μουσείο σε κάθε του πρωτοβουλία.

Ο συνεχής εμπλουτισμός των συλλογών καθώς και η διεύρυνση των δραστηριοτήτων του Μουσείου, σύντομα επέβαλαν την αναζήτηση νέας στέγης. Έτσι, το 1985 και με τη στήριξη των Αμερικανών και Ελλήνων Φίλων του Μουσείου, η συλλογή μεταφέρθηκε σε ένα μισθωμένο χώρο, στον τρίτο όροφο, κτηρίου επί της Λ. Αμαλίας 36 και η έκθεση αναδιοργανώθηκε. To 1989 και μετά από προσπάθειες ετών, το Μουσείο απέκτησε νομική υπόσταση και έκτοτε λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), διοικούμενο από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Οι αυξανόμενες ανάγκες του Μουσείου για νέους χώρους, αλλά και το όνειρο της απόκτησης ιδιόκτητης στέγης, οδήγησαν στην αγορά του νεοκλασικού κτηρίου (τέλη 19ου αιώνα) στην οδό Νίκης 39, με τη συμπαράσταση των Συλλόγων Φίλων της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά και της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης και του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας. Με την αποφασιστικής σημασίας οικονομική ενίσχυση του Υπουργείου Πολιτισμού, του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου, αλλά και τη στήριξη ιδιωτών, το κτήριο αποκαταστάθηκε και στα τέλη του 1997, ακριβώς είκοσι χρόνια μετά την ίδρυσή του, το Μουσείο μεταφέρθηκε στη μόνιμη πλέον ιδιόκτητη στέγη του στο κέντρο της Αθήνας.

Στις 10 Μαρτίου 1998 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του νέου κτηρίου του Μουσείου σηματοδοτώντας την αρχή μιας νέας εποχής. Μέσα σε λίγα χρόνια το ΕΜΕ ανάπτυξε και επέκτεινε όλες τις δραστηριότητές του δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στις εκπαιδευτικές του δράσεις, βελτίωσε σημαντικά τις υπηρεσίες προς το κοινό και εκπόνησε πλήθος μελετών σχετικά με την ιστορία και παράδοση των ρωμανιώτικων και σεφαραδίτικων κοινοτήτων της Ελλάδας. Η επαφή και αλληεπίδραση με το κοινό των επισκεπτών του, η έρευνα, η μουσειακή αγωγή και παιδεία, καθώς και η ανάπτυξη και προώθηση διεθνών δράσεων και συνεργασιών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της πολιτιστικής πολιτικής του ΕΜΕ.

Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδος
Αθήνα, 2024